Zwarte van Mierlo
The Zwarte van Mierlo cherry is heart-shaped and black with a rather short stalk. It is succulent, with a strong and slightly bitter taste. It deteriorates easily when mature and so farmers leave it for a few extra days on the branches. This variety of cherry is famous for its taste that derives from the high content of chalk in the cultivated land of Mierlo. It is a cherry that is perfect when raw but also ideal for use in pancakes (such as the famous kirzestreuf). Around a metre of rich soil under which is sand where the roots can expand is ideal for cultivation.
The number of long-shaft cherry orchards is in constant decline as the fruits growing on the highest plants are more exposed to bad weather and birds and are also difficult and costly to collect. Cultivators thus frequently favour dwarf plants that can be grown in greenhouses with plastic sheets and treated with insecticides, fertilisers and other chemical substances. The harvest phase is also simpler with these plants. The disappearance of the long-shaft cherry orchards means that there are increasingly few cherries left with an intense taste that are free of chemical substances. Their magnificent landscapes will also disappear to be replaced by plastic greenhouses. The traditional harvest period is also an intrinsic part of local culture, moments that will be increasingly scarce. In the past the flocks of birds were scared off with the noise of cans. Entire villages would come together for the harvest, climbing up long ladders with the help of travelling labourers who moved from region to region and from orchard to orchard.
The sale of fruit in Mierlo started at the beginning of the 20th century. The cherry orchards were particularly successful, to the point that an auction market was opened in 1918 for its sale. Despite the fact that the market still exists, in Mierlo there is now only one orchard with around 150 trees, of which only 80 are the Zwarte van Mierlo variety. In the past the harvest period was celebrated with a festival and an important cycling race. With time came changes in the level of water and the expansion of the cementification of the soil, causing the number of orchards to decrease notably, and leading to the demise of many local community celebrations.
Back to the archive >Een aantal wordt al sinds eeuwen geteeld op de stroomruggen van de Kromme Rijn. Andere komen meer voor in andere regio’s als de Betuwe, Brabant en Groningen. Soms zijn ze oorspronkelijk afkomstig uit andere streken of landen, maar hebben ze door de specifieke kwaliteiten van de grond (terroir), zelf ook specifieke lokale kwaliteiten gekregen.
Het gaat om de volgende tien rassen (in volgorde van oogsttijd):
Vroege Duitse of Vroege van Spithoven (middelgroot, donkerrood, vlezig, zoet)
Maaikers of Meikers (klein, donkerrood, zacht, rond, fris van smaak)
Variks Zwart (klein, zeer donker, zacht, zoet)
Mierlo's Zwart (klein, donker, zacht, zoet)
Westerleesche Kriek (middelgroot, helderrood, stevig, rins tot zuur)
Wijnkers (middelgroot, donker, glanzend, sappig, zoet)
Hedelfinger (groot, helderrood, stevig, zoetzuur)
Spekkers (klein, in veel kleuren van geel tot donker oranje, stevig, rins)
Inspecteur Löhnis (klein tot middelgroot, donker, langwerpig, stevig, zoet)
Morel (klein tot middelgroot, helderrood, steig, zuur)
Er zijn steeds minder kersenboomgaarden met hoogstamfruit. Hoogstamfruit is kwetsbaarder voor weersinvloeden en vraat door vogels en de pluk is moeilijk en kostbaar. Kersentelers gaan daarom steeds meer over op laagstamfruit, dat onder plastic geteeld kan worden, bespoten kan worden en makkelijker te plukken is. Met het verdwijnen van de boomgaarden met hoogstamkersen gaan onbespoten kersen met een meer intense smaak verloren, wordt landschappelijke schoonheid vervangen door homogene plastic kassen en verdwijnt een teeltmethode die met veel lokale cultuur omgeven was (gemengd bedrijf; het “heuen” = het verjagen van de spreeuwen met rammelende blikken; de seizoenspluk op lange ladders waar het hele dorp bij betrokken was en waar reizende plukkers voor langskwamen).
In de tuin van het Rijksmuseum in Amsterdam kunt u de Nationale Kersenreeks zien, die bestaat uit het merendeel van bovengenoemde rassen. Zij laat zien van links naar rechts hoe acht rassen van vroeg tot laat elkaar opvolgen in bloei en vervolgens van vroeg tot laat rijpen. Heel wat anders dan de altijd even rode Griekse kersen in de supermarkt.
Mierlo’s Zwart
Sappige, friszure, ietwat bittere zwarte hartvormige kers. Weinig barstgevoelig. Telers kunnen de kersen daarom gerust een paar dagen laten hangen als ze al rijp zijn. De vruchten hebben heel donkerpaars sap. Pas op met knoeien, want je krijgt de vlekken er niet meer uit.
Herkomst: Mierlo, Noord-Brabant. Begin 20ste eeuw komt in Mierlo de fruitteelt en fruithandel op gang. Vooral de kersen doen het goed in de boomgaarden. De ‘Echte Mierlose Zwarte’ heeft grote bekendheid en waardering. In 1918 werd een grote veiling opgericht die 'De Kerseboom' heette en oorspronkelijk bedoeld was om de kersen te verhandelen. Deze veiling is er nog steeds. In Mierlo is er nu nog slechts één boomgaard (die van Van der Linden aan de Eendenpoel) die zo’n honderdvijftig bomen telt waarvan tachtig Mierlose Zwarte. Vijftig oude bomen (40 tot 50 jaar) en dertig jonge geënte exemplaren. Wel staan her en der in Mierlo en omgeving losse exemplaren.
Ook was er een Kersenoogstfeest en een belangrijke wielerklassieker, de Kersenronde en diverse carnavalsverenigingen (De Spruwwejagers) en blaaskapellen met namen als De Kersenlanders.
Helaas kwam er vrij abrupt een einde aan deze mooie tijd. Bij de ruilverkaveling was er iets veranderd aan de grondwaterstand, waardoor bomen massaal stierven. Andere boomgaarden werden gekapt om plaats te maken voor nieuwbouw en ook werd het steeds moeilijker om plukkers bereid te vinden voor een paar centen de lange ladder te bestijgen. Hierdoor verdween de ene na de andere boomgaard. In 1959 werden de laatste kersen geveild en het laatste Kersenoogstfeest werd in 1971 gevierd. De 2000 bomen in het dorp trokken soms wel 60.000 bezoekers per jaar. Nu zijn er weer bijna 1000 kersenbomen in het dorp.
De Mierlose Zwarte is een matig grote, hartvormige kers met een korte steel. Hij heeft een vrij sterk, volgens sommigen zelfs een ietwat zuur aroma en is niet zelfbestuivend. Early Rivers, Udense Spaanse of Varikse Zwarte zijn goede bestuivers.
De kers is beroemd vanwege de bijzondere smaak. De smaak wordt bepaald door de bodemsamenstelling in Mierlo die van een bijzonder kalkgehalte is. De Mierlose Zwarte houdt van een bodem een meter zwarte aarde en daaronder het gele zand. De wortels kunnen dan goed uitgroeien. Het is een heerlijk kers voor uit de hand of in de pannenkoek, de onovertroffen kirzestreuf (kersenpannenkoek).
Zie voor kersenroute: https://www.ivn.nl/sites/ivn/files/afdeling-contentpagina/%5Bsite:current-group:label%5D/bestanden/IVN%20Kersenbloesemroute%20Mierlose%20zwarte%202014.pdf
