Black Khalva

Ark of taste
Back to the archive >

Gara Xalva, Qara Halva, Səməni Halvası

This is a traditional khalva-type sweet distinguished by its brown-black color, which results from the use of wheat sprout juice. The seeds of local wheat varieties are germinated in a tray for 15-20 days, and then chopped and squeezed through gauze. The juice is mixed with whole-wheat flour (made from local wheat, milled in a watermill) and the mixture is cooked in a copper container: An equivalent amount of baked butter (made from local cow’s milk yogurt in a traditional swinging wooden device) is added, and everything is boiled for 10 hours, being constantly stirred with a long-handled wooden paddle. Spices (cinnamon, pepper, ginger, cardamom) are added one by one while stirring. Then the mass is cooled and local multiflower honey or sherbet (sugar syrup) and a mix of smashed hazelnuts and walnuts are added. The cooled mass is shaped by hand into balls or flattened egg shapes, which are rolled in sugar to prevent them sticking to one another. Black khalva is consumed as a sweet with tea. It can be stored in a dry, cool place for up to 2 years.

Traditionally, black khalva was produced once a year, exclusively for the spring holiday of Novruz, in the mountain villages of Damirchi (Shamakhi district) and Lahij (Ismailli district). This family tradition is believed to be rooted in the Zoroastrian religious tradition of growing wheatgrass for Novruz. Each family produces black halve for their own consumption and to give as a gift. Despite the evident increase in tourism in Damirchi village, just a couple of families produce black khalva to sell year round in markets and specialized shops in the touristic areas. Several others produce it only for known customers, and exclusively via a 3-week pre-order (due to the time demands of the recipe).

Back to the archive >
Bu, cücərtilmiş buğdanın suyundan istifadəyə görə qəhvəyi-qara rəngi ilə seçilən ənənəvi halva tipli şirniyyatdır. Yerli buğda sortlarının toxumları bir qabda 15-20 gün ərzində cücərdilir, daha sonra doğranılaraq tənzif ilə sıxılır. Alınan şirə (su dəyirmanında üyüdülmüş yerli buğdadan hazırlanan) buğda unu ilə qarışdırılır və qatışıq mis qabda bişirilir: Bərabər miqdarda, bişmiş (ənənəvi, yellədilən taxta qurğu vasitəsilə yerli inək südündən alınmış) kərə yağı əlavə olunur və bunların hamısı uzun taxta qaşıqla davamlı şəkildə qarışdırılmaqla 10 saat qaynadılır. Qarışdırılan zaman ədviyyatlar (darçın, bibər, zəncəfil, hil) bir-bir əlavə olunur. Sonra həmin qarışıq soyudulur və yerli bal və ya şərbət (şəkər siropu) və əzilmiş qoz-fındıq qarışığı əlavə edilir. Soyumuş kütlə əl ilə top və ya yastı yumurta şəklinə salınır və onlar bir-birinə yapışmaması üçün şəkər tozuna batırılırlar. Qara halva şirniyyat kimi çay ilə yeyilir. O, quru və sərin yerdə 2 ilədək saxlanıla bilər.

Ənənəvi olaraq, qara halva ildə bir dəfə, yalnız Novruz bayramında (Şamaxı rayonunun) Dəmirçi və (İsmayıllı rayonunun) Lahıc dağ kəndlərində hazırlanardı. İnanca görə, bu ailə ənənəsinin kökləri Zərdüştlük dinində Novruz bayramı münasibətilə buğda toxumu əkmə ənənəsinə gedib çıxır. Hər bir ailə həm öz istifadəsi, həm də hədiyyə olaraq vermək üçün qara halva hazırlayır. Dəmirçi kəndində turizmin açıq-aşkaar artmasına baxmayaraq, cəmi bir neçə ailə il boyu turizm ərazilərindəki bazarlarda və ixtisaslaşmış mağazalarda satmaq məqsədilə qara halva istehsal edir. Digər bir neçə ailə isə onu sadəcə tanıdıqları müştərilər üçün yalnız (hazırlanma prosesi çox vaxt apardığına görə) 3 həftə öncədən sifariş almaqla hazırlayırlar.

Other info

Categories

Cakes, pastries and sweets